ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ
ุฌุฏูู ุงูู ุญุชููุงุช
- 1 ู ุง ูู ุงููููุจ
- 2 ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ
- 3 ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ
- 4 ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุนุฑุจู
- 5 ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ุจุงูุงูุฌููุฒู ูุงูุนุฑุจู
- 6 ุงูููุงูุจ ุงูุฏุงุฎููุฉ ูุงูุฎุงุฑุฌูุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ
- 7 ุงูู ุฑุงุฌุน
ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ ูู ุงูุฃุณู ุงุก ุงูุชู ุณู ุงูุง ุจูุง ุงูุบุฑุจ ู ูุฐ ุงููุฏู ุ ููู ููุง ุฃู ุงูุชุดู ุงูุบุฑุจ ุงูููุงูุจ ุฃุทูููุง ุนูููุง ู ุฌู ูุนุฉ ู ู ุงูุฃุณู ุงุก ุงูุชู ูุงูุช ุฃุบูุจูุง ุจุงููุบุฉ ุงููุงุชูููุฉุ ุซู ูู ุฃุทูููุง ุนูููุง ููู ุง ุจุนุฏ ุฃุณู ุงุกู ุญุฏูุซุฉ ุชุชูุงุณุจ ู ุน ุตูุฉ ูู ูููุจ ูู ุธูุฑู ุนูุฏู ุง ุฑุคููุ ูููุชู ูู ู ููุน ุงูู ุฑุฌุน ูู ูุฐุง ุงูู ูุงู ุจุชุนุฑูู ุงูููุงูุจ ูู ุง ููุชู ูู ุจุฐูุฑ ุฃุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ ุจุงูุฅุถุงูุฉ ุฅูู ุฐูุฑ ุฃุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ูุฃุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุงูุฏุงุฎููุฉ ูุงูุฎุงุฑุฌูุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ.
ู ุง ูู ุงููููุจ
ูู ูู ุชุนุฑูู ุงููููุจ ุนูู ุฃูููู ุฌูุฑู ุณู ุงูู ูุฏูุฑ ูู ู ุฏุงุฑ ู ุฎุตุต ูู ุญูู ูุฌู ู ุงูุฐู ููุชู ู ุฅููู ูู ุงูุณู ุงุกุ ููู ุถุฎู ููุจูุฑ ูุฏุฑุฌุฉ ุฃููู ุฌุงุฐุจูุชู ุฌุนูุช ู ู ุดููู ู ุณุชุฏูุฑูุงุ ููุฏ ุนุฑู ุงูุงุชุญุงุฏ ุงููููู ุงูุฏููู ุงููููุจู ุจุงูุชุนุฑูู ุงูุขุชู: “ุฌุฑู ุณู ุงูู ูุฏูุฑ ูู ู ุฏุงุฑู ุญูู ูุฌู ุฃู ุจูุงูุง ูุฌู ูู ุงูุณู ุงุก ููู ูุจูุฑ ุจู ุง ูููู ููุตุจุญ ุดููู ู ุณุชุฏูุฑูุง ุชูุฑูุจูุง ุจูุนู ููุฉ ุฌุงุฐุจูุชูุ ููููู ููุณ ุถุฎู ูุง ุจู ุง ูููู ูุฏุฑุฌุฉ ุญุฏูุซ ุงูุฏู ุงุฌ ูููู ุญุฑุงุฑู ููุณุชุทูุน ุฃู ูุฎูู ู ุฏุงุฑู ู ู ุงูููุงูุจ ุงูุฌููููุฉ ุฃู ุงูููููุจุงุช”ุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ุงููููุงูููู ุงููุฏู ุงุก ุงุณุชุฎุฏู ูุง ููู ุฉ ูููุจ ููุฅุดุงุฑุฉ ุฅูู ูู ุงูุฃุฌุณุงู ุงูููููุฉ ูู ุงูุณู ุงุกุ ู ุซู: ุงูุดู ุณ ูุงููู ุฑ ูุงูููุงุฒู ูุบูุฑ ุฐููุ ูููููู ุชุทูุฑ ุงูุนูู ุงูุญุฏูุซ ูุงุทูุงุน ุงูุฅูุณุงู ุนูู ู ุง ูุญุตู ุญููู ูู ุงููููุ ุฒุงุฏ ู ู ุงูู ุตุทูุญุงุช ุงูููููุฉ ูุฃุตุจุญุช ููู ุฉ ูููุจ ุชุดูุฑ ุฅูู ุงูููุงูุจ ุงูุชู ุชุฏูุฑ ูู ู ุฏุงุฑูุง ุงูุฎุงุต ูู ูุฌู ูุง ุงูุฎุงุต ุฃูุถูุง.[1]
ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ
ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุฃู ุงูู ูุธูู ุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ูู ุงููุธุงู ุฃู ุงูู ุณุงุญุฉ ุงูุชู ุชุฏูุฑ ุจูุง ุงูููุงูุจ ูุงูุชู ุชูุฌุฏ ุจูุง ุงูุดู ุณ ูุงูุฃูู ุงุฑ ุงูุชุงุจุนุฉ ููููุงูุจ ุฃูุถูุงุ ููู ูุธุงู ูููุจู ูุชุฃูู ู ู ุงููุฌู ูุงูุฐู ูู ุงูุดู ุณ ูู ุง ูุฏูุฑ ุญููู ู ู ุฃูู ุงุฑ ูููุงูุจุ ุฃู ุฃููููุง ุชุดู ู ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ูุงูููุงุฒู ูุงูู ุฐูุจุงุช ูุงูููููุจุงุช ุฃูุถูุงุ ูู ุง ุชุดู ู ุณุญุงุจุฉ ุงูุบุงุฒ ูุงูุบุจุงุฑ ุงูุชู ุชูุฌุฏ ูู ุงููุฑุงุบ ุจูู ุงูููุงูุจ ูุงูุฐู ููุนุฑู ุจุงุณู ุงููุณุท ุงููููุจูุ ูููู ุง ูุฃุชู ูุฐูุฑ ุฃุณู ุงุก ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุงูุชู ุชุฏูุฑ ุจูุง ุงูุฃุฑุถ:
ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ
ุชูุฌุฏ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุงูุชู ุชุถู ูููุจ ุงูุฃุฑุถ ุซู ุงููุฉ ููุงูุจุ ููู ู ุฑุชุจุฉ ู ู ุงูุฃูุฑุจ ุฅูู ุงูุฃุจุนุฏ ุนู ุงูุดู ุณ:
- ูููุจ ุนุทุงุฑุฏ: ูููุจ ุตุฎุฑู.
- ูููุจ ุงูุฒูุฑุฉ: ูููุจ ุตุฎุฑู.
- ูููุจ ุงูุฃุฑุถ: ูููุจ ุตุฎุฑู.
- ูููุจ ุงูู ุฑูุฎ: ููุงูุจ ุตุฎุฑู.
- ูููุจ ุงูู ุดุชุฑู: ูููุจ ุบุงุฒู.
- ูููุจ ุฒุญู: ูููุจ ุบุงุฒู.
- ูููุจ ุฃูุฑุงููุณ: ูููุจ ุบุงุฒู.
- ูููุจ ูุจุชูู: ูููุจ ุบุงุฒู.
ุดุงูุฏ ุฃูุถูุง: ุงุณู ุงุก ุงููุฌูู ูุงูููุงูุจ ูู ุงูุณู ุงุก ูุงุดูุงููุง ูู ุนุงูููุง
ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ
ุฅููู ุนุฏุฏ ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุซู ุงููุฉ ููุงูุจุ ุฃูููู ูููุจ ุนุทุงุฑุฏ ูุขุฎุฑูู ูููุจ ูุจุชููุ ูููู ุง ูุฃุชู ูุฐูุฑ ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ:
ูููุจ ุนุทุงุฑุฏ Mercury
ุงุณู ู ุจุงููุบุฉ ุงูุฅูุฌููุฒูุฉ Mercuryุ ูู ุฃูุฑุจ ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ู ู ุงูุดู ุณุ ููู ุฃุณุฑุน ุงูููุงูุจ ุฏูุฑุงููุง ุญูู ุงูุดู ุณ ูุฐูู ุจุณุจุจ ููุตูุฑู ู ุฏุงุฑู ู ูุงุฑูุฉ ุจู ุฏุงุฑุงุช ุงูููุงูุจ ุงูุฃุฎุฑูุ ูููููู ุง ุงูุชุฑุจ ุงููููุจ ู ู ุงูุดู ุณ ุงูุชุฑุจุช ุงูู ุณุงูุฉ ุงูุชู ููุทุนูุง ุญุชููู ููุชู ูู ุฏูุฑุฉ ูุงู ูุฉ ุญูู ุงูุดู ุณุ ููุฏ ุณูู ููู ุนูุทุงุฑุฏ ุจูุฐุง ุงูุงุณู ู ู ุงูู ุตุฏุฑ ุทุฑุฏุ ูุงูุฐู ู ุนูุงู ุงูุณุฑูุนุ ุจุณุจุจ ุญุฑูุชู ุงูุณุฑูุนุฉ ุญูู ุงูุดู ุณุ ููุฏ ุณูู ููู ุนุทุงุฑุฏ ุจุงูุฅูุฌููุฒูุฉ Mercury ูุณุจุฉ ุฅูู ู ูุฑููุฑู ููู ุงุณู ุฅูู ุงูุชุฌุงุฑุฉ ุนูุฏ ุงููููุงูููู ุงููุฏู ุงุกุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ูุทุฑ ุนุทุงุฑุฏ ูุจูุบ 4880 ูู ุ ูุชุณุชุบุฑูู ุฏูุฑุชู ุงููุงู ูุฉ ุญูู ุงูุดู ุณ ุญูุงูู 87.969 ููู ูุงุ ูููู ุง ูุฃุชู ุตูุฑุฉ ูุฐุง ุงููููุจ:[2]
ูููุจ ุงูุฒูุฑุฉ Venus
ุงุณู ู ุจุงููุบุฉ ุงูุฅูุฌููุฒูุฉ Venusุ ููู ุงุณู ุขููุฉ ุงูุญุจ ุนูุฏ ุงูุฑูู ุงููุฏู ุงุกุ ููู ู ู ุงูููุงูุจ ุงูุชู ุนุฑููุง ุงูุฅูุณุงู ูุฏูู ูุงุ ููู ุซุงูู ุงูููุงูุจ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ู ู ุญูุซ ุจูุนุฏู ุนู ุงูุดู ุณุ ุญูุซ ูุจุนุฏ ุงูุฒูุฑุฉ ุนู ุงูุดู ุณ ุญูุงูู 108 ู ูููู ูู ุ ููู ูููุจ ุชุฑุงุจูุ ูุดุจู ูู ุทุจูุนุชู ูููุจ ุนุทุงุฑุฏ ูุงูู ุฑูุฎ ูุงูุฃุฑุถุ ููุฏ ุณูู ููู ุจุงูุฒูุฑุฉ ูุฃูููู ุนูุฏู ุง ูุธูุฑ ูููู ูุงุตุน ุงูุจูุงุถุ ุญุณู ุงูู ุธูุฑุ ูุงุณู ู ูุฑุฌุน ุฅูู ุณุทูุนู ุนูุฏ ุธููุฑูุ ูููู ุง ูุฃุชู ุตูุฑุฉ ูููุจ ุงูุฒูุฑุฉ:[3]
ูููุจ ุงูุฃุฑุถ Earth
ุงุณู ู ุจุงููุบุฉ ุงูุฅูุฌููุฒูุฉ Earthุ ููู ุงููููุจ ุงูุซุงูุซ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ู ู ุญูุซ ุงูุจุนุฏ ุนู ุงูุดู ุณ ุจุนุฏ ูููุจ ุนุทุงุฑุฏ ููููุจ ุงูุฒูุฑุฉุ ูููุนุฏูู ูููุจ ุงูุฃุฑุถ ุงููููุจ ุงููุญูุฏ ุงูุฐู ุชูุฌุฏ ุนูู ุณุทุญู ุญูุงุฉุ ูุฃูู ูุชููุฑ ุนูู ูู ุงูุฎุตุงุฆุต ุงูุชู ูุญุชุงุฌูุง ุงููุงุฆู ุงูุทุจูุนู ููู ูุณุชู ุฑ ูู ุงูุญูุงุฉุ ูุชุดูุฑ ุงููุธุฑูุงุช ุฅูู ุฃููู ูููุจ ุงูุฃุฑุถ ูุฏ ุชุดููู ูุจู ุญูุงูู 4.54 ู ููุงุฑ ุณู ู ู ุงูุขูุ ูุธูุฑุช ุงูุญูุงุฉ ุนูู ุณุทุญู ูุจู ุญูุงูู ู ููุงุฑ ุณูุฉ ู ู ุงูุขูุ ููุฏ ุณู ุญ ุจูุฌูุฏ ุงูุญูุงุฉ ุนูู ุณุทุญ ุงูุฃุฑุถ ูุฌูุฏ ุงูุฃููุณุฌูู ููุฌูุฏ ุงูู ูุงู ุฃูุถูุง ุจุดูู ุฑุฆูุณุ ูููู ุง ุตูุฑุฉ ููููุจ ุงูุฃุฑุถ:[4]
ูููุจ ุงูู ุฑูุฎ Mars
ุงุณู ู ุจุงูุฅูุฌููุฒู Mars ููู ุงุณู ุฅูู ุงูุญุฑุจ ุนูุฏ ุงูุฑู ุงู ุงููุฏู ุงุกุ ููู ุงููููุจ ุงูุฑุงุจุน ูู ุชุฑุชูุจ ุงูููุงูุจ ุงูุจุนูุฏุฉ ุนู ุงูุดู ุณุ ุจุนุฏ ุนุทุงุฑุฏ ูุงูุฒูุฑุฉ ูุงูุฃุฑุถุ ูุงุณู ู ุจุงูุนุฑุจูุฉ ุงูู ุฑูุฎ ููู ุงุณู ู ุดุชู ู ู ููู ุฉ ุฃู ุฑุฎุ ุฃู ุงูุดูุก ุงูู ุงุฆู ููุญูู ูุฑูุฉ ุฃู ุงูุดูุก ุงูุฐู ุชูุฌุฏ ุนููู ุจุนุถ ุงูุจูุน ุงูุญู ุฑุงุกุ ูุณู ููู ุฃูุถูุง ุจุงููููุจ ุงูุฃุญู ุฑุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ูุทุฑู ูุจูุบ ุญูุงูู 6792 ูู ุ ููู ุซุงูู ุฃุตุบุฑ ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุจุนุฏ ูููุจ ุนุทุงุฑุฏุ ูุจุนุฏ ุนู ุงูุดู ุณ ุญูุงูู 228 ู ูููู ูู ุ ูููู ุฑูุฎ ูู ุฑุงูุ ุงูุฃูู ุงุณู ู ุฏูู ูุณ ูุงูุซุงูู ุงุณู ู ููุจูุณุ ูููู ุง ูุฃุชู ุตูุฑุฉ ูููุจ ุงูู ุฑูุฎ:[5]
ูููุจ ุงูู ุดุชุฑู Jupiter
ุงุณู ู ุจุงูุฅูุฌููุฒู Jupiterุ ููู ุฃูุจุฑ ูููุจ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ู ู ุญูุซ ุงูุญุฌู ุ ููู ุงููููุจ ุงูุฎุงู ุณ ู ู ุญูุซ ุจูุนุฏู ุนู ุงูุดู ุณุ ุญูุซ ูุฃุชู ุจุนุฏ ุนุทุงุฑุฏ ูุงูุฒูุฑุฉ ูุงูุฃุฑุถ ูุงูู ุฑูุฎุ ููุฏ ุนุฑู ุงููููููู ุงููุฏู ุงุก ุงูู ุดุชุฑูุ ูุณู ููุงู ุงูุฑูู ุงู ุฌูุจุชูุฑ ูุณุจุฉ ุฅูู ุฅูู ุงูุจุฑู ูุฅูู ุงูุณู ุงุก ุนูุฏูู ุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ูููุจ ุงูู ุดุชุฑู ูููุจ ุถุฎู ุบุงุฒูุ ูุชุฃูู ู ู ุงูููุฏุฑูุฌูู ูุงููููููู ุจุดูู ุฃุณุงุณูุ ูููู ุง ูุฃุชู ุตูุฑุฉ ูุฐุง ุงููููุจ:[6]
ูููุจ ุฒุญู Saturn
ุงุณู ู ุจุงูุฅูุฌููุฒู Saturnุ ููู ุงููููุจ ุงูุณุงุฏุณ ู ู ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ู ู ุญูุซ ุงูุจูุนุฏ ุนู ุงูุดู ุณุ ุญูุซ ูุฃุชู ุจุนุฏ ุนุทุงุฑุฏ ูุงูุฒูุฑุฉ ูุงูุฃุฑุถ ูุงูู ุฑูุฎ ูุงูู ุดุชุฑูุ ููู ูููุจ ูู ูู ุฑุคูุชู ุจุงูุนูู ุงูู ุฌุฑุฏ ู ู ุงูุฃุฑุถุ ููู ุซุงูู ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ู ู ุญูุซ ุงูุญุฌู ุ ูุฏ ุงูุชุดูู ุงูุนุงูู ุงููููู ุงูู ุดููุฑ ุฌุงูููู ูู ุนุงู 1610ู ุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ุฃุดูุฑ ู ุง ูู ูุฒ ูููุจ ุฒุญู ุงูุญููุงุช ุงูุณุจุน ุงูุชู ุชูุญูุท ุจูุ ูููู ุง ูุฃุชู ุตูุฑุฉ ูุฐุง ุงููููุจ:[7]
ูููุจ ุฃูุฑุงููุณ Uranus
ููุณู ููู ูุฐุง ุงููููุจ ุจุงูุฅูุฌููุฒู Uranusุ ููู ุณุงุจุน ุงูููุงูุจ ุงูุดู ุณู ุจูุนุฏูุง ุนู ุงูุดู ุณุ ููุฃุชู ูู ุงูู ุฑุชุจุฉ ุงูุซุงูุซุฉ ู ู ุญูุซ ุฃุถุฎู ุงูููุงูุจ ุจุนุฏ ุงูู ุดุชุฑู ูุฒุญูุ ููุฏ ุณูู ููู ูุฐุง ุงููููุจ ุจูุฐุง ุงูุงุณู ูุณุจุฉ ุฅูู ุงูุฅูู ุฃูุฑุงููุณุ ููู ูููุจ ููุฑู ุจุงูุนูู ุงูู ุฌุฑุฏุฉ ู ู ุงูุฃุฑุถุ ูููููู ุงููุฏู ุงุก ูู ูุนุฑููู ุนูู ุฃูููู ูููุจ ุจุฐุงุชู ูุฃูููู ูุงู ุจุงูุชูุง ูุจุทูุฆูุง ูู ุญุฑูุชู ูู ุฏุงุฑูุ ููุฏ ุชู ูู ุงูุชุดุงู ูููุจ ุฃูุฑุงููุณ ุนูู ูุฏ ุงูุนุงูู ุงููููู ูููุงู ูุฑุดู ูู ุงูุซุงูุซ ุนุดุฑ ู ู ู ุงุฑุณ ูู ุนุงู 1781ู ุ ููุงู ูุฐุง ุงููููุจ ุฃูู ูููุจ ู ููุชุดู ุจูุงุณุทุฉ ุงูุชูุณููุจุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ูููุจ ุฃูุฑุงููุณ ูุดุจู ูู ุชุฑููุจู ุชุฑููุจ ูููุจ ููุจููุ ููู ูุฎุชูู ุนู ุชุฑููุจ ุงูู ุดุชุฑู ูุฒุญูุ ููุญูู ุนูู ูุณุจุฉ ุนุงููุฉ ู ู ุฌููุฏ ุงูู ุงุก ูุงูู ูุซุงู ูุงูุฃู ูููุง ู ุน ุจุนุถ ุงูููุฏุฑููุฑุจููุงุชุ ููู ุงููููุจ ุงูุฃุจุฑุฏ ุจูู ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉุ ุญูุซ ุชูุฏุฑ ุฏุฑุฌุฉ ุญุฑุงุฑุชู ุจุญูุงูู 224 ุฏุฑุฌุฉ ุชุญุช ุงูุตูุฑุ ูููู ุง ูุฃุชู ุตูุฑ ูุฐุง ุงููููุจ:[8]
ูููุจ ูุจุชูู Neptune
ุงุณู ู ุจุงููุบุฉ ุงูุฅูุฌููุฒูุฉ Neptune ูุงูุชู ุชุนูู ุจุงูุฅุบุฑูููุฉ ุฅูู ุงูู ุงุกุ ูุงุณู ู ุงููููุจ ุงูุฃุฒุฑูุ ููู ุงููููุจ ุงูุฑุงุจุน ู ู ุญูุซ ุงูุญุฌู ุจุนุฏ ุงูู ุดุชุฑู ูุฒุญู ูุฃูุฑุงููุณุ ููู ุฃุจุนุฏ ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุนู ุงูุดู ุณุ ูููู ู ูููุจ ูุจุชูู ุฏูุฑุฉ ูุงู ูุฉ ุญูู ุงูุดู ุณ ูู ู ุฏุงุฑู ูู 164.8 ุณูุฉุ ููุฏ ุณูู ูู ูุฐุง ุงููููุจ ุจุงุณู ููุจุชูู ูุณุจุฉ ุฅูู ุฅูู ุงูุจุญุฑ ุงูุฑูู ุงูู ูุจุชููุ ููุฏ ุชู ูู ุงูุชุดุงู ูุฐุง ุงููููุจ ูู ุงูุซุงูุซ ูุงูุนุดุฑูู ู ู ุฏูุณู ุจุฑ ู ู ุนุงู 1846ู ุ ูุฌุฏูุฑ ุจุงูููู ุฅููู ูููุจ ูุจุชูู ูุง ููุฑู ุจุงูุนูู ุงูู ุฌุฑุฏุฉุ ููุฏ ุงูุชุดูู ุงูุนุงูู ูููุงู ุฌุฏูุฑูุฏ ุฌุงู ุจุนุฏ ุฃู ูุงุญุธ ุชุบูุฑุงุช ุบุฑูุจุฉ ูู ู ุฏุงุฑ ูููุจ ุฃูุฑุงููุณุ ูุชููุน ูุฌูุฏ ูููุจ ู ุฎูู ูุฑุงุกู ูุคุฏู ุฅูู ุงูุชุบูุฑุงุช ุบูุฑ ุงูู ุชููุนุฉ ูู ู ุฏุงุฑ ุฃูุฑุงููุณุ ูููู ุง ูุฃุชู ูุถุน ุตูุฑุฉ ูุฐุง ุงููููุจ:[9]
ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุนุฑุจู
ุฅููู ุงูููุงูุจ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุซู ุงููุฉ ููุงูุจุ ูููู ุง ูุฃุชู ูุฐูุฑ ุฃุณู ุงุก ูุฐู ุงูููุงูุจ ู ุน ุณุจุจ ุชุณู ูุฉ ูู ูููุจ ุจุงุณู ู ุงูุชู ุงุชููุฎุฐู ูู:
- ูููุจ ุนูุทุงุฑุฏ: ุณูู ููู ุนุทุงุฑุฏ ุจูุฐุง ุงูุงุณู ู ู ุงููุนู ุทุฑุฏุ ูู ุนูุงู ุงูู ุชุณุงุฑุน ุฃู ุงูุณุฑูุน ุงูุญุฑูุฉุ ูุงูุณุจุจ ูู ุฃููู ุนุทุงุฑุฏ ุฃุณุฑุน ููุงูุจ ุงูุดู ุณูุฉ ูู ุญุฑูุชู ุญูู ุงูุดู ุณ.
- ูููุจ ุงูุฒูุฑุฉ: ุณูู ููู ุจูุฐุง ุงูุงุณู ูุฃูููู ูููุจ ุฒุงูุฑ ุฃุจูุถ ููุฑุ ููู ุฃูุซุฑ ุงูููุงูุจ ูู ุนุงููุง ูู ุงูุณู ุงุก.
- ูููุจ ุงูุฃุฑุถ: ุฅููู ู ุนูู ุงุณู ุงูุฃุฑุถุ ุงูุดูุก ุงูุณูููุ ููุฃูููู ุงููููุจ ุงูุฐู ูุนูุด ุนููู ุงูุจุดุฑ ููุฏ ุณู ูููุช ุจุงูุฃุฑุถ ูุฃู ุงูุฃุฑุถ ููุจุดุฑ ุฃุณูู ู ููู .
- ูููุจ ุงูู ุฑูุฎ: ุณูู ููู ุจูุฐุง ุงูุงุณู ูุณุจุฉ ุฅูู ุงูู ุฑุฎุ ูุงูู ุฑุฎ ุดุฌุฑ ูุดุชุนู ุฅุฐุง ุงุญุชู ุบุตููู ุจุจุนุถูุงุ ูุณุจุจ ุงูุชุณู ูุฉ ูู ุฃููู ููู ุงูู ุฑูุฎ ุฃุญู ุฑ ูููู ุงููุงุฑุ ููู ููุณู ููู ุจุงููููุจ ุงูุฃุญู ุฑ ุฃูุถูุง.
- ูููุจ ุงูู ุดุชุฑู: ุณูู ููู ูุฐุง ุงููููุจ ุจูุฐุง ุงูุงุณู ูุดุฏุฉ ุญูุณูู ูุฌู ุงููุ ูููู: ูุฃู ุงูู ุดุชุฑู ุงุดุชุฑู ูููุณู ุงูุญุณู ูุงูุฌู ุงู.
- ูููุจ ุฒุญู: ุฅู ุงุณู ุฒูุญู ู ุดุชู ู ู ุงูุชุฒุญููุ ูุงูุชุฒุญูู ูู ุงูุงุจุชุนุงุฏ ูุงูุชูุญูุ ููุฏ ุณู ููุงู ุงูุนุฑุจ ุจูุฐุง ุงูุงุณู ูุฃูููู ูุงู ุฃุจุนุฏ ูููุจ ู ูุชุดู ููุช ุชุณู ูุชู.
- ูููุจ ุฃูุฑุงููุณ: ุงุณู ู ุงุณู ุฅูุฌููุฒูุ ููุฏ ุณูู ููู ุจู ูุณุจุฉ ุฅูู ุฅูู ุงูุณู ุงุก ุนูุฏ ุงููููุงู ุงูุฐู ูุงู ุงุณู ู ุฃูุฑุงููุณ ุฃูุถูุง.
- ูููุจ ูุจุชูู: ูู ูููุจ ุงูุชุดู ุญุฏูุซูุงุ ููุง ููุนุฑู ูู ุงุณู ูู ุงููุบุฉ ุงูุนุฑุจูุฉ.
ุดุงูุฏ ุฃูุถูุง: ูู ุนุฏุฏ ุณูุงู ุงูุฃุฑุถ 2021
ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ุจุงูุงูุฌููุฒู ูุงูุนุฑุจู
ููุนุฑููู ุงููููุจ ุงููุฒู ุนูู ุฃูููู ุฌูุฑู ุณู ุงูู ูู ููุชูุฉ ูููุจูุฉุ ููููููู ูุง ูู ูู ุงูุณูุทุฑุฉ ุนูู ุงูู ุญูุท ุงููุถุงุฆู ุงูุฎุงุต ุจู ูุงููููุจ ุงูุญููููุ ูููุณ ูู ุฑูุง ุทุจูุนููุง ูุงูุฃูู ุงุฑ ุงูุชู ุชุชุจุน ูููููุจุ ููู ูุฏูุฑ ุญูู ุงูุดู ุณ ููู ุถุฎู ุงูุญุฌู ุฃูุถูุง ู ู ุง ูุฌุนูู ูููุจูุง ูููุณ ูู ุฑูุงุ ูุฌุงุฐุจูุชู ุชุญุงูุธ ุนูู ุดูู ู ุชูุงุฒูุ ูููู ุง ูุฃุชู ูุฐูุฑ ุฃุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ุจุงูุนุฑุจู ูุงูุฅูุฌููุฒู:
ูููุจ ุณูุฑูุณ Ceres
ูู ูููุจ ู ู ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ุงูู ูุฌูุฏุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉุ ููููููุจ ุตุบูุฑ ููุน ุจูู ูููุจ ุงูู ุฑูุฎ ูุงูู ุดุชุฑูุ ูุจูุบ ูุทุฑู ุญูุงูู 945 ูู ุ ูููุนุฏูู ูููุจ ุณูุฑูุณ ุฃูู ููููุจ ู ูุชุดู ู ู ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉุ ุญูุซ ุงูุชุดูู ุฌูุฒูุจู ุจูุงุฒู ูู ู ุฑุตุฏ ุจุงููุฑู ู ูู ุงูุฃูู ู ู ุดูุฑ ููุงูุฑ ู ู ุนุงู 1801ู ุ ููุงู ููุนุฏูู ูููุจูุง ูู ุงูุจุฏุงูุฉุ ุซู ูู ุตููููู ู ุน ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ููู ุง ุจุนุฏ.
ูููุจ ุจููุชู Pluto
ูู ูููุจ ูุฒู ุ ูุซุนุฑู ุจุงู ุณ ุฃูููุทูุ ูููุน ูู ุญุฒุงู ูุงูุจุฑุ ููุฏ ุงูุชุดูู ุงูุนุงูู ุงููููู ููุงูุฏ ุชูู ูู ูู ุนุงู 1930ู ุ ููุงู ููุนุฏูู ุฃุตุบุฑ ููุงูุจ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุงูุชุณุนุฉุ ูุจู ุฃู ููุนุงุฏ ุชุตูููู ู ุน ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉุ ูููููุจ ุจููุชู ุฎู ุณุฉ ุฃูู ุงุฑุ ุฃูุจุฑ ูุฐู ุงูุฃูู ุงุฑ ูู ุฑ ุดุงุฑูู ุงูุฐู ูุจูุบ ุญุฌู ู ุซูุซู ู ุณุงุญุฉ ูููุจ ุจููุชู.
ูููุจ ุฅุฑูุณ Eris
ูู ุซุงูู ุฃูุจุฑ ูููุจ ูุฒู ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉุ ุชู ูู ุงูุชุดุงูู ุญุฏูุซูุง ูู ุดูุฑ ููุงูุฑ ู ู ุนุงู 2005 ุนู ุทุฑูู ูุฑูู ู ู ุงููููููู ูู ู ุฑุตุฏ ุจุงููู ุงุฑุ ููู ููุง ุชู ูู ุงูุชุดุงูู ุงุนุชูุฏ ุงููููููู ุฃูู ุฃูุจุฑ ู ู ูููุจ ุจููุชู ููุณู ููู ุจุงููููุจ ุงูุนุงุดุฑุ ููููููู ููู ุง ุจุนุฏ ุชู ุชุตูููู ู ุน ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉุ ููุฏ ุณูู ููู ูุฐุง ุงููููุจ ุจูุฐุง ุงูุงุณู ูู ุงูุซุงูุซ ุนุดุฑ ู ู ุณุจุชู ุจุฑ ู ู ุนุงู 2006ู .
ูููุจ ูุงูู ูุง Haumea
ูู ูููุจ ูุฒู ู ู ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ุงูู ูุฌูุฏุฉ ูู ุญุฒุงู ูููุจุฑุ ููุฏ ุชู ูู ุงูุชุดุงูู ูู ุงูุซุงู ู ูุงูุนุดุฑูู ู ู ุฏูุณู ุจุฑ ู ู ุนุงู 2004ู ุ ููุฏ ุณูู ููู ุฃูู ู ุฑุฉ ุจุงุณู ุณุงูุชุง ูููุฒ ูุฐูู ุจุณุจุจ ุงูุชุดุงูู ูู ููู ุนูุฏ ุงูู ููุงุฏุ ุซู ูู ุณู ููู ุจุงุณู ูุงูู ูุง ูู ุงูุณุงุจุน ุนุดุฑ ู ู ุฏูุณู ุจุฑ ู ู ุนุงู 2008ู .
ูููุจ ู ุงููู ุงูู Makemake
ูู ุซุงูุซ ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุณู ุณูุฉ ู ู ุญูุซ ุงูุญุฌู ุ ููุน ูู ุญุฒุงู ูุงูุจุฑ ุงูููุงุณูููุ ููุจูุบ ูุทุฑู ุซูุงุซุฉ ุฃุฑุจุงุน ูุทุฑ ุจููุชูุ ููุฏ ุชู ูู ุงูุชุดุงูู ุจูุงุณุทุฉ ู ูุธุงุฑ ูุงุจูุ ููุชุฃูู ุณุทุญ ู ุงููู ุงูู ู ู ุงูู ูุซุงู ูุงูุฅูุซุงู ููุชููุน ุงูุนูู ุงุก ุฃูููู ูุญูู ุนูู ุฌููุฏ ุงููุชุฑูุฌููุ ููุฏ ุชู ูู ุงูุชุดุงูู ูู ุงููุงุญุฏ ูุงูุซูุงุซูู ู ู ู ุงุฑุณ ุขุฐุงุฑ ุนุงู 2005 ุจูุงุณุทุฉ ูุฑูู ู ู ุงููููููู ูููุฏูู ู ุงููู ุจุฑูุงูุ ูุชู ูู ุงูุฅุนูุงู ุนู ุงูุชุดุงูู ูู ุงูุชุงุณุน ูุงูุนุดุฑูู ู ู ุฌุฒูุฑุงู ููููู ู ู ุนุงู 2005ู .
ุดุงูุฏ ุฃูุถูุง: ุงุณู ุงุก ุงูุงุดูุฑ ุงูู ููุงุฏูุฉ ุจุงูุนุฑุจู ูุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ูู ุนุงูููุง ูุงุฎุชุตุงุฑุงุชูุง
ุงูููุงูุจ ุงูุฏุงุฎููุฉ ูุงูุฎุงุฑุฌูุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ
ุชููุณู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ุฅูู ููุงูุจ ุฏุงุฎููุฉ ูููุงูุจ ุฎุงุฑุฌูุฉุ ูููู ุง ูุฃุชู ููุตูู ูู ูุฐู ุงูููุงูุจ:
ุงูููุงูุจ ุงูุฏุงุฎููุฉ
ุงูููุงูุจ ุงูุฏุงุฎููุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ูู ุงูููุงูุจ ุงูุฃุฑุจุนุฉ ุงูุฃููู ุงููุฑูุจุฉ ู ู ุงูุดู ุณ ููู ููุงูุจ ุชุชููู ู ู ุงูุญุฏูุซ ูุงูุตุฎูุฑุ ูุชูุณู ููู ุจุงูููุงูุจ ุงูุตุฎุฑูุฉุ ูุชููู ู ุชุดุงุจูุฉ ู ู ุญูุซ ุงูุชุฑููุจ ูุงูุญุฌู ุ ููุฐู ุงูููุงูุจ ูู:
- ูููุจ ุนุทุงุฑุฏ.
- ูููุจ ุงูุฒูุฑุฉ.
- ูููุจ ุงูุฃุฑุถ.
- ูููุจ ุงูู ุฑูุฎ.
ุงูููุงูุจ ุงูุฎุงุฑุฌูุฉ
ุงูููุงูุจ ุงูุฎุงุฑุฌูุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ ูู ุงูููุงูุจ ุงูุนู ูุงูุฉุ ุงูุชู ุชู ูู ุทุจูุงุช ุฎุงุฑุฌูุฉ ุณู ููุฉ ุชุชููู ู ู ุงูุบุงุฒุงุชุ ูุจูู ูุฐู ุงูููุงูุจ ุชูุฌุฏ ุงููุซูุฑ ู ู ุงูุฃูู ุงุฑ ุงูุตุฎุฑูุฉ ูุงูุฃูู ุงุฑ ุงูุฌููุฏูุฉ ูุงูุจุฑูุงููุฉ ุฃูุถูุงุ ูุชุชุดุงุจู ุงูููุงูุจ ุงูุฎุงุฑุฌูุฉ ููู ุง ุจูููุง ู ู ุญูุซ ุงูุชุฑููุจุ ููู ุชุชุฃูู ู ู ุบุงุฒ ุงูููุฏุฑูุฌูู ูุบุงุฒ ุงููููููู ุ ููุฐูู ุชูุณู ููู ุจุงูููุงูุจ ุงูุบุงุฒูุฉุ ููุฐู ุงูููุงูุจ ูู:
- ูููุจ ุงูู ุดุชุฑู.
- ูููุจ ุฒุญู.
- ูููุจ ุฃูุฑุงููุณ.
- ูููุจ ูุจุชูู.
ุจูุฐู ุงูู ุนููู ุงุช ูุตู ุฅูู ููุงูุฉ ูุฐุง ุงูู ูุงู ุงูุฐู ุชุญุฏููุซูุง ููู ุนู ุงุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุงูุฌููุฒู ุจุงูุชุฑุชูุจ ู ุน ุงูุตูุฑ ูุฃุณู ุงุก ุงูููุงูุจ ุจุงูุนุฑุจู ูุงูุฐู ุณูููุทูุง ููู ุงูุถูุก ุนูู ุงูููุงูุจ ุงููุฒู ุฉ ูุนูู ุงูููุงูุจ ุงูุฎุงุฑุฌูุฉ ูุงูููุงูุจ ุงูุฏุงุฎููุฉ ูู ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุดู ุณูุฉ.
ุงูู ุฑุงุฌุน
- wikiwand.com , ุชุนุฑูู ุงููููุจ , 30-05-2021
- airandspace.si.edu , MERCURY FACTS , 30-05-2021
- wikiwand.com , ุงูุฒูุฑุฉ , 30-05-2021
- marefa.org , ุงูุฃุฑุถ , 30-05-2021
- airandspace.si.edu , MARS FACTS , 30-05-2021
- solarsystem.nasa.gov , Jupiter , 30-05-2021
- engineering.purdue.edu , Saturn , 30-05-2021
- wikiwand.com , ุฃูุฑุงููุณ , 30-05-2021
- wikiwand.com , ูุจุชูู , 30-05-2021
ุงูุชุนูููุงุช